Laura Batstra © Reyer Boxem

Door Laura Batstra

“Wij kunnen als gemeenten ook niet alles, onze financiën zijn niet eindeloos. Dus dan kom je inderdaad uit op vermogende Amsterdammers, en bedrijven, waar wel veel geld is. Eigenlijk vind ik het heel erg goed, dat als we accepteren dat er toch armoede is, en helaas is die er, dan vind ik het heel goed dat Amsterdammers onderling solidair zijn.”

Aldus de Amsterdamse burgemeester in een recente tv-uitzending. Ik schrok van haar uitspraken. Ten eerste omdat de burgemeester kennelijk vindt dat we moeten accepteren dat “armoede er nou eenmaal is”. Alsof armoede niet het gevolg is van politieke en bestuurlijke keuzes, van zowel het Rijk als gemeenten.

Keuzes waar we allemaal, en zeker degenen met invloed, tegen zouden moeten protesteren. Want armoede in zo’n welvarend land is niet normaal, en het gelaten accepteren ook niet.

Het tweede zorgelijke aan de uitspraken van de burgemeester, vind ik dat ze het toejuicht als Amsterdammers die met armoede kampen afhankelijk worden van de liefdadigheid van rijke medeburgers. Een van de problemen van geld is dat degenen die er veel van hebben macht krijgen over medemensen. Dat is een ongezonde situatie, voor beide partijen. Liefdadigheid kan bovendien averechts uitpakken en armoede in stand houden, want hoe meer rijke weldoeners de gaten voor armen dichten, hoe minder urgent het voor land- en gemeentebestuurders kan worden om hier verantwoordelijkheid voor te nemen. En toch is dat wat nodig is.

Want een deel van de mensen in onze samenleving krijgt -of neemt!- te veel, en een ander deel krijgt – onterecht en oneerlijk – te weinig. Vervolgens dwingen we degenen die we eerst structureel te kort doen, in situaties waarin ze steeds opnieuw dankbaar moeten zijn voor tijdelijke lapmiddelen. Zo maak je mensen klein. Het kan heel vernederend zijn om je bankafschriften te laten beoordelen door een betaalde professional van een buurtteam die vervolgens gaat bepalen of je arm genoeg bent om klant te mogen worden van de voedselbank.

Er zijn allerlei initiatieven om armoede te bestrijden, en personen en bedrijven kunnen als sponsor de sier maken. Een groeiend aantal betaalde krachten werkt in de armoede- en liefdadigheidsindustrie. In Nederland is een situatie ontstaan waarin we ontzettend veel tijd en geld besteden aan armoedebestrijding, terwijl de arme mensen arm, machteloos en vaak ook kansloos blijven. Structurele maatregelen die ongelijkheid verkleinen en de laagste inkomens verhogen zijn humaner, effectiever, en waarschijnlijk ook een stuk goedkoper dan liefdadigheid en dure pleisters plakken.

Laura Batsra is hoogleraar bij de faculteit Gedrags- en Maatschappij Wetenschappen van de RU Groningen en ziet in haar onderzoek de grote invloed van armoede op gezinnen.

advertentie Regenboog Groep

2 REACTIES

  1. Groot gelijk. Armoede is geen natuurverschijnsel, waar rijke mensen in het kader van liefdadigheid een pleister op kunnen plakken. Armoed is misdaad en die rijke mensen zijn de daders.

  2. Wat mij aan deze kolom van een wetenschapper verbaast, is het gemak waarmee ze over het belang van alle hulpverleners heen stapt.
    De hulpverleners hebben er geen belang bij de armoede op te heffen, want daarmee raken ze hun baan en dus hun inkomen kwijt. En ik wil hier niet beweren dat hun keuze om de armoede niet te bestrijden bewust is. Maar een wetenschapper in de gedrags- en maatschappij wetenschappen zou toch moeten weten dat veel keuzes die mensen maken, zelfs mensen die het goed hebben, niet bewust gemotiveerd worden door hoe slecht andere mensen het hebben, maar onbewust door hoe goed anderen het hebben.
    Ik ben het wel met haar eens dat het een politieke keuze is om armoede te bestrijden. Maar blijkbaar moet je daarvoor uit een bepaalde situatie komen. Blijkbaar was de ellende aan het einde van de negentiende eeuw groot genoeg om liberalen het idee te geven dat armoede bestrijding een goed idee was. Blijkbaar was de ellende van de tweede wereldoorlog en de gevolgen daarvan groot genoeg om liberalen, socialisten en christelijke partijen het idee te geven dat armoede bestrijding een goed idee was. Dus misschien dat de huidige ellende die ontstaat door 40 jaar neo-liberaal kapitalisme hetzelfde effect zal hebben om politici weer keuzes te laten maken i.p.v. op de goedheid van de kapitaal bezitters te hopen.

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in