Een op de vijf jongeren zit diep in de financiële shit. De grootste schuldeiser is vaak de overheid, oftewel het CAK, CJIB en de Belastingdienst. Documentairemaker Camiel Zwart laat in de De Schuldmachine zien hoe jongeren gevangen worden gehouden worden een stapeling van schulden en boetes.
BNN/Vara zond de documentaire woensdag 18 september uit NPO3. Hij is ook online te vinden, via de website van NPO3. De documentaire volgt drie jongeren uit Amsterdam Zuidoost die deelnamen aan een project van ONSbank. Dat is een organisatie die streeft naar ‘een humaan schuldenbeleid’, in plaats van een systeem dat is gebaseerd op straf en boete. ‘Jongeren zijn verantwoordelijk voor de schuld die ze hebben, maar het afhandelen van die schuld moet anders. Je kunt jongeren beter helpen, dan afstraffen’, vindt ONSbank.
De Schuldmachine brengt in beeld hoe jongeren worstelen in de bureaucratische mallemolen van de ‘schuldenindustrie’. Ricky uit Zuidoost probeert al zeven jaar zijn leven op orde te krijgen. Maar zonder inkomen en vast woonadres is dat zo goed als onmogelijk. Elyvonne kreeg een schuldvordering op haar achttiende omdat haar schoolboeken niet betaald waren toen ze twaalf was. Alledrie de geportretteerden vertellen openhartig over hoe zij, vaak onschuldig of uit jeugdige naïviteit, in de schulden zijn beland. De kijker maakt ook kennis met Willem Los en Rachel Tokromo van het ONSbank-team, die samen met de jongeren hun problemen proberen op te lossen: een gevecht tegen de instanties.
De film toont dat een persoonlijke aanpak en aandacht voor het verhaal achter je schulden cruciaal zijn om weer grip op je leven te krijgen.
De lange versie van de documentaire wordt op verschillende plekken vertoond en besproken. Een overzicht van de vertoningen is te zien op de website van producent Viewpoint Productions. 3Doc: De Schuldmachine is een co-productie van Viewpoint en BNNVARA met steun van het CoBO en het Filmfonds.
