De hele Participatiewet mag in de versnipperaar, vindt FNV-bestuurder Maaike Zorgman. De wet is vooral ingevoerd om twee miljard te kunnen bezuinigen op onder andere de Wajong en de sociale werkplaatsen. De Tweede Kamer houdt donderdag een hoorzitting over vijf jaar Participatiewet.
Om hiervoor munitie te verzamelen, hield de FNV-sectie Uitkeringsgerechtingen 10 februari een ‘uitwisselingsbijeenkomst’ in het vakbondshuis aan de Derkinderenstraat. Maaike Zorgman (FNV) opent de bijeenkomst. Zij hekelt vooral het ‘snoeiharde sanctiebeleid’. Nederland is volgens haar zo’n beetje het enige land dat dergelijke strenge sancties oplegt. Als voorbeeld noemt ze een vader in Rotterdam die zijn zoon op de markt een tientje gaf. Vervolgens kreeg hij een sanctie toen zijn zoon dat bedrag terug stortte op zijn rekening. Dit speelde zich overigens af onder het vorige, uiterst strenge stadsbestuur. Inmiddels zijn de bakens verzet, maar toch.
Gedrocht
Inspreker Harry vindt de kostendelersnorm maar een raar gedrocht omdat het ouders dwingt hun kinderen het huis uit te zetten. “Amsterdam heeft gewoon niet voldoende woonruimte, dus waar moeten die naar toe.”
Ook Kees Hulsman, strategisch adviseur bij de sociale dienst in Amsterdam (WPI), noemt de kostendelersnorm een vreemd gedrocht: “Het probleem is dat bijstand geen individueel recht is, maar dat het er om gaat met wie je samen een huishouden voert.”
De gemeente kan in schrijnende gevallen van de kostendelersnorm afwijken, vertelt hij. “De vorige wethouder, Arjen Vliegenthart, heeft ruimte gevraagd om maatwerk te kunnen leveren. Die ruimte is er ook gekomen. Als je bijvoorbeeld iemand tijdelijk in huis neemt omdat die zorg nodig heeft, dan kan de kostendelersnorm voor die periode niet gelden.” Veel problemen zouden er niet zijn, denkt FNV-vrijwilliger Shirley, als de leeftijdsgrens voor de kostendelersnorm naar 27 jaar gaat. “Dat kan veel economische spookjongeren schelen.”
Basisinkomen
Veel armoede is achter de deuren te vinden, zegt een andere spreker. Daarvoor is maar een oplossing: het basisinkomen. “Dat geeft iedereen een menswaardig bestaan.” Inspreekster Cindy sluit zich hierbij aan. “Met een basisinkomen kan ik mijn partner in huis nemen, kunnen de kinderen thuis blijven wonen en kun je mantelzorg verlenen.”
Amstelveen werkt met jobcoaches en heeft daarmee vaak goede ervaringen, vertelt de Amstelveense wethouder Marijn van Ballegooijen (PvdA). “Als iemand met een beperking niet voor de volle 100 procent kan meedoen, kunnen we dat salaris aanvullen. Daarmee zijn veel mensen geholpen.”
Maar hij wijst ook op een aantal dingen die niet goed gaan: mensen met een arbeidsbeperking moeten vaak tegen een lager salaris aan de slag dan toen ze nog onder de Wajong vielen. Ze krijgen ook kortere arbeidscontracten. Ook kan hij er niet onderuit “dat veel mensen een te laag inkomen hebben om fatsoenlijk van rond te komen.”
Er is nog een groep over wie hij zich zorgen maakt: schoolverlaters die geen recht hebben op een uitkering. “Die jongeren zijn we kwijtgeraakt.”
Ook wat hem betrekt mag de Participatiewet terug naar de tekentafel. “Mensen moeten goede contracten krijgen en mogen best iets meer dan het minimumloon verdienen.”
Voedselbanken
En hoewel het niet direct met de Participatiewet heeft te maken, wil een inspreker weten of de gemeente niet kan beloven dat de voedselbanken binnen een à twee jaar kunnen worden opgeheven. “En dat mensen in de bijstand genoeg krijgen zodat ze fatsoenlijk naar de supermarkt kunnen.”
Beleidsadviseur Hulsman is het daarmee oneens. Hij is blij met de voedselbanken (die zijn een particulier initiatief). “Vooral mensen met schulden zijn op de Voedselbank aangewezen. Die hebben niet allen een uitkering. Waar mogelijk proberen we als gemeente een betalingsregeling te treffen met de schuldeisers, maar zolang de wereld niet ideaal is, gaan we voedselbanken zeker niet wegpesten.”
Een stem geven
De SP krijgt talloze telefoontjes die illustreren wat er mis is met de Participatiewet, aldus Inez Staarink, fractiemedewerker van de SP-fractie in de Tweede Kamer. “Volwassenen die hun kinderen het huis moeten uitzetten, moeders met drie kinderen die van €50 in de week moeten rondkomen, chronisch zieke jongeren die niet voor de Wajong in aanmerking komen.”
Zo kon ze nog wel even doorgaan. “Eigenlijk zouden al die mensen met een trekker naar het Malieveld moeten gaan, zoals de boeren doen. Dan zouden de kranten er vol van staan. Dat 400.000 kinderen in armoede moeten opgroeien, is een grof schandaal. De vraag is dus hoe we al die mensen een stem kunnen geven.”
20 februari houdt de Tweede Kamer een hoorzitting over de Participatiewet. Begin maart evalueert de Tweede Kamer de Participatiewet.
Tja geld geld geld is belangrijker dan een mensenleven.