De Eerste Kamer is onlangs akkoord gegaan met de nieuwe Wajong-wet. De nieuwe wet moet de regels in de Wajong vereenvoudigen en werken meer lonend maken. Maar in praktijk gaan veel Wajongers er juist erg op achteruit, zeggen vakbonden en belangengroepen.
De regeringspartijen (VVD, CDA, D66, CU) stemden voor de wet, evenals Forum voor Democratie en de SGP. De Tweede Kamer ging al eerder akkoord met de nieuwe regeling van staatssecretaris Tamara van Ark (VVD) van Sociale zaken en Werkgelegenheid. De Wajong is de uitkering voor mensen die met een handicap of ziekte zijn geboren of op jonge leeftijd arbeidsongeschikt zijn geraakt. Ze krijgen de uitkering van het UWV. Als ze werken, vult het UWV hun uitkering aan.
De Wajong is de afgelopen jaren al verschillende keren aangepast. Er zijn inmiddels drie verschillende regimes binnen de Wajong. De regels zijn hierdoor complex geworden en pakken verschillend uit voor mensen. Van Ark wil met de nieuwe wet de regels vereenvoudigen. De staatsecretaris zei dat het wetsvoorstel niet als bezuiniging is bedoeld.
De nieuwe wet zorgt op een aantal punten voor verbetering: als je wilt studeren wordt bijvoorbeeld je uitkering niet meer verlaagd: dat gebeurde tot nu toe wel. Ook kun je tot je pensioen op de Wajong terugvallen als je je baan verliest.
Toch gaat een grote groep Wajongers er financieel op achteruit, zeggen belangengroepen en vakbonden. Voor mensen die volledig arbeidsongeschikt zijn verandert er niets. Maar als je werkt, wordt de uitkering voortaan op een andere manier berekend. Meer werken gaat meer lonen en je kunt soms boven het minimuminkomen uitkomen. Maar dit kan alleen als je fulltime werkt. Mensen met een medische urenbeperking, die dus niet fulltime kunnen werken, kunnen volgens de nieuwe regels nooit meer het wettelijk minimumloon gaan verdienen. Alle regelingen binnen de Wajong die compensatie bieden voor de medische urenbeperking, vervallen. De meeste Wajongers hebben zo’n urenbeperking: gemiddeld werken ze 25,5 uur.
Een coalitie van (belangen)organisaties en vakbonden zoals de Landelijke Cliëntenraad (LCR), FNV, CNV, VCP, WijStaanOp, Ieder(in), Coalitie voor Inclusie, Studeren en Werken op Maat legden een alternatief voorstel op tafel. De Eerste Kamer nam het voorstel niet over maar nam wel een motie aan waarin compensatie wordt geëist voor mensen voor wie de nieuwe wet toch nadelige inkomenseffecten heeft.
Ook is de garantieregeling verlengd naar twee jaar. Volgens de garantieregeling houdt iemand die zijn werk verliest, hetzelfde inkomen als hij binnen een jaar weer werk vindt maar daarmee minder gaat verdienen. Valt het nieuwe inkomen juist hoger uit, dan geldt dat hoogste inkomen.
