“Ik zat helemaal bovenop de Gouden Leeuw – je weet wel, die bekende Bijlmerflat. Door een glazen koepel op het dak keek ik uit op de lichten van de stad en kreeg zo’n flash: is dit wat je wil?” Gerzon, een zachtaardige jongen met twee gouden tanden, vertelt alsof hij het nog zo voor zich ziet. Hoe hij uitkeek over de stad, hoe hij op zijn achttiende op die flat belandde.
Gerzon Soenarto werd in Holendrecht geboren en groeide op in Amsterdam-West. Zijn moeder was drugsverslaafd en had psychische problemen. “Soms was ze een heel goede moeder, maar soms lukt het haar gewoon niet.” Op die momenten had hij de zorg voor zijn jongere halfbroer.
Hij kon aardig leren maar lol had hij er niet in. “Ik wilde liever iets met mijn handen doen.” Op zijn vijftiende bleek zijn ex-vriendinnetje zwanger. “Dus gingen we het maar weer proberen samen.” Ondertussen ging het met zijn moeder steeds slechter. Ze werd opgenomen. Gerzon verhuisde naar zijn oma in Noord, die een stuk strenger was. “Dat botste. Ik was steeds vaker op straat, liet school verwateren, kreeg verkeerde vrienden, ging blowen.”
Hij raakte in een wereld van drugs en criminaliteit en begon te dealen. Sussend: “De meest milde vorm van criminaliteit, zonder geweld. Het is je eigen keus tenslotte, om drugs te gebruiken.”
Uiteindelijk ging hij helemaal niet meer naar school en kreeg steeds meer problemen met zijn oma. Ook de relatie met de moeder van zijn zoontje liep opnieuw spaak. “Ik heb hem nooit meer mogen zien.” Hij deed nog wel een poging om een startkwalificatie te halen. Daar leerde hij een meisje kennen. “Ze vroeg of ik bij haar en haar moeder kwam wonen.” De ideale manier om opnieuw te beginnen. “Ik heb alles laten vallen, niemand wat laten weten en ben naar Eindhoven gegaan. Pas na een jaar heb ik mijn familie laten weten dat ik okay was.”
Zijn vriendin was inmiddels zwanger. “Maar bij de geboorte stopte het hartje van mijn zoontje met kloppen. Dat was hard.” Gerzon vertelt makkelijk over de vaak ingewikkelde momenten uit zijn leven. Maar bij dit gedeelte lukt dat niet goed. “Mijn vriendin had het idee dat ik niet verdrietig was maar ik toon het anders. Ik schakel me uit. Pas op de begrafenis kon ik huilen. Zo liep onze relatie stuk.” Hij haalt even zijn neus op. “Ik noem mijn zoontje altijd mijn Cupido omdat hij op Valentijnsdag is gestorven. Hij blies liefde de wereld in.”
Dus ging hij maar weer terug naar Amsterdam. “Ik wilde niemand tot last zijn. Als ik geld had, nam ik een hotelletje maar anders liep ik door de stad tot het weer licht werd. Ik wilde niet op straat slapen.” Tot hij de Gouden Leeuw ontdekte. “Op het dak stond een soort glazen kas, waar nooit iemand kwam. Daar was het warm en daar ging ik ’s nachts slapen, maandenlang.” Tot hij op een nacht over de stad keek. “Ik dacht: Je hebt geen huis, geen vast inkomen. Je ene zoontje mag je nooit meer zien, de ander heb je verloren, je moeder is opgenomen. Zo kan het niet langer. De volgende dag meldde ik me bij Streetcornerwerk.”
Al die jaren had hij geen zorgpremie betaald, dus de rekeningen hadden zich torenhoog opgestapeld, net als zijn studieschulden en boetes. Maar omdat hij nooit een adres had, was het niemand duidelijk om hoeveel geld dat ging. Hier begon de lange weg naar een eigen huis, een toekomst.
Hij kwam in opvanghuizen terecht. Dat ging niet altijd goed, ook omdat alles eindeloos duurde. “Ik zat twee jaar in de crisisopvang, terwijl die bedoeld is voor een paar maanden.” Ook aan zijn schulden werd aanvankelijk niet veel gedaan. Er waren wel gesprekken over hoe hij in het leven stond. “Ik werd soms heel boos, met stoelen gooien en zo, woede is veiliger dan verdriet.” Eén gesprek is hem het meest bijgebleven. “Een hulpverlener zei: ‘Altijd als het goed gaat, ga jij je eigen ruiten ingooien.’ Hij had gelijk. Ik heb mezelf nu meer in bedwang en kan beter praten.”
Alleen die schulden, daar gebeurde weinig mee. Pas een paar jaar geleden werd begonnen met het inventariseren van de schulden. Dat was een enorme klus. En echt handig geregeld was die schuldhulpverlening niet, constateert Gerzon: “Ik had op een gegeven moment wel zes hulpverleners en voor ieder moest ik opnieuw dossiers van mijn schulden opvragen. Zelfs mijn schuldeisers zeiden op een bepaald moment: ‘Dat heb je toch al lang opgevraagd?’ Maar het moest allemaal steeds opnieuw.” Dus besloot hij niet langer op de schuldsanering te wachten. Hij ging het zelf doen: schuldeisers bellen, afbetalingsregelingen treffen. Niet eenvoudig. “Sommige schuldeisers legden toch loonbeslag. Maar dat moest dan maar zo.” Voor het eerst begonnen zijn schulden af te nemen.
Al die jaren was rappen zijn uitlaatklep. “Die raps zijn het verhaal van mijn leven.” Helaas ging veel van zijn muziek tijdens zijn omzwervingen verloren. Op een dag werd hij door projectbureau 125Procent ingehuurd als rapper voor een event. Van het één kwam het ander. Hij kon als ervaringsdeskundige aan het werk bij het project Hoe word je rijk, een project van 125Procent dat jongeren leert om niet in de schulden te raken. Op scholen vertelt Gerzon over zijn ervaringen en met dat inkomen betaalt hij stukje bij beetje zijn eigen schulden af.
Zijn leven nu is totaal anders dan acht jaar geleden op het dak van de Gouden Leeuw. “Ik woon samen, heb een huis, een baan. En ik heb een dochtertje van 2,5 en een bonusdochter van mijn vriendin.” Rappen doet hij inmiddels in een eigen studio. De toon van de raps is anders, zachter. “Nu begrijp ik het beter en ben niet meer boos”, rapt hij in ‘Brief aan mijn moeder’. Hij is er nog niet. “Maar als je volhoudt, dan lukt het.” Dat weet hij zeker.
Gerzon Soenarto (26) is geboren in Amsterdam. Hij leerde zichzelf rappen en werkt daarnaast bij projectbureau 125Procent. Dat werkt in opdracht van bedrijven, de overheid en semi-overheidsinstellingen aan projecten met maatschappelijke meerwaarde, zoals het lesprogramma Hoe word je rijk?, waar ook Gerzon aan meedoet. Het richt zich op preventieve schuldhulp aan jongeren die financieel zelfstandig worden. Gerzons raps vind je op Youtube onder zijn artiestennaam Gizza5000
