Singer-songwriter Willem Teunisse en kistbassist Joep Vogtschmidt zingen als duo Noorderwind in de traditie van Armand, Jules de Corte, Joop Visser en Cornelis Vreeswijk Amsterdamse protestliedjes. De onderdelen van hun met de hand vervaardigde instrumenten zijn afkomstig van de kringloopwinkel en het grofvuil. “Wij zien wat erom ons heen gebeurt,” filosofeert Willem, “en willen daar als troubadours over zingen in andere dorpen en kastelen.”

Willem Teunisse en Joep Vogtschmidt  zijn echte noordelingen. Ze wonen op een steenworp afstand van elkaar vlakbij het Buikslotermeerplein. Dat komt goed uit, want ze komen twee keer per week bij elkaar over de vloer om te repeteren: maandagavond komt Joep bij Willem thuis en donderdagochtend Willem bij Joep over de vloer.

Willem reageert slechts lichtelijk gepikeerd als de verslaggever het Buikslotermeerplein per ongeluk de aller treurigste plek van Amsterdam noemt. “Nou dank je wel. We hebben een nummer in ons repertoire, Het oude Zonneplein. Dát is het mooiste plein van Noord met prachtige gebouwen, zoals het Zonnehuis. Ik kom uit Tuindorp Oostzaan en ben op mijn twintigste naar de stad gegaan. Daar heb ik vijfentwintig jaar gewoond. In Noord wou ik niet meer dood worden gevonden, maar nu ben ik alweer bijna twintig jaar terug. Ik vind het nu heerlijk wonen: het is hier net een park met veel groen en mooi dorps. Alleen winkelcentrum Buikslotermeer Boven ‘t Y, dat is inderdaad naatje.”

Willem en Joep kennen elkaar van De mannen uit Noord, waarvan ze beiden deel uit maakten. Zo’n anderhalf jaar geleden stapte Willem uit die band om solo te gaan. “Dat vond ik erg leuk. Met Joep heb ik altijd contact gehouden en op een gegeven moment zijn we samen gaan spelen als Noorderwind. Als je dat woord intikt, zegt je computer ‘dat is fout, dat moet met een ‘N’: Noordenwind’. Maar wij zijn eigenwijs en vinden Noorderwind lekkerder bekken. Dat heeft iets meer bite en past beter bij de nummers die we spelen!”

Kistgitaar

Dan is er nog iets vermeldenswaardig over Noorderwind. Joep heet helemaal geen Joep. “Ik heet eigenlijk Wim”, bekent Joep, “maar mijn vader heette ook Wim. Toen ik kleiner en jonger was en nog niet zo knap, kwamen wij allebei aanlopen als er om de hoek ‘Wim!’ werd geroepen. Toen zei mijn pa: ‘Ik stop ermee, ik ga jou Joep noemen, want ik loop elke keer voor niks!’ Sindsdien ben ik Joep. Met een Willem en Wim bij Noorderwind is dat maar beter ook.”

Dan is er nog het derde, officieuze lid van duo Noorderwind: Ompie, de hond van Willem. “Iedereen denkt dat Ompie een vuilnisbak is, maar eigenlijk heet ze Oh My Sweet Valentine Fan’t Detica. Haar naam geeft al aan dat ze van een dure lijn is. Haar vader was Nederlands kampioen mooiste Welsh springer spaniël. Oorspronkelijk heeft ze een heel mooi beharing, maar wij scheren haar. Ze mag er dan wel uitzien als een nimfje, ze gedraagt zich als een neanderthaler. Elke boerensloot en ouwe gracht is een avontuur voor haar.”

Willem en Joep spelen niet op gewone gitaren, maar op unieke, met de hand vervaardigde instrumenten. Joep: “Daar kan Willem het best met je over hebben: die heeft daar al zo vaak over verteld. Ik draai zijn knop om en dan begint ie gewoon te praten.”

Willem: “Ik speel kistgitaar en Joep op de kistbas. Deze instrumenten komen voort uit crisis en armoede. Dat gaat terug tot in de tijden van de plantages en de slavernij en je komt ze overal tegen: van Amerika tot in Afrika. De oorsprong is dat mensen van vullishopen blikken, wijnkisten en sigarenkisten verzamelden. In zo’n kist werd dan een steel gestoken en zo ontstond een muziekinstrument. Als mensen het slecht hebben in het leven, willen ze hun armoede bezingen. De oudste afbeelding van zo’n instrument komt uit 1876: daarop zie je hoe een soldaat op een kistviool speelt.”

De kistgitaar waarop Willem speelt, is gemaakt van een schrijverskist, die hij vond in een kringloopwinkel. “Daar hebben pennen, potloden en vlakgommen ingezeten. Een schrijverskist leek me hartstikke leuk, omdat ik al mijn liedjes zelf schrijf. Ik heb twee linkerhanden maar ik heb die kist geschuurd en er klankgaten in gemaakt. Daarna heeft instrumentenmaker Dick Bax er deze kistgitaar van gemaakt. Die woont in de buurt van Rotterdam, maar desondanks zijn wij bevriend geraakt.” Hij moet even grinniken. “Dat is een grap hoor: O wat flauw!”

Teksten

Degene met de twee rechterhanden is Joep,  die is opgeleid als ingenieur. Voor het vervoer van de versterkers heeft hij twee fraaie kistjes getimmerd. Willem: “Het leuke is: Joep is een echte archivaris. Die bewaart alles wat we hebben gemaakt. Dan zie ik zomaar weer een tekst terug die ik jaren geleden heb geschreven. Een liedje is een organisch ding: het blijft leven, denk ik dan.”

Willem schrijft alle teksten en melodieën. Hij laat zich inspireren door wat hij om zich heen ziet en meemaakt. “Hoe dat gaat? Nou, dan kom ik een buurman tegen en zeg ik: ‘Beste man, hoe is het er mee?’ Dan zegt hij: ‘Het leven ken altijd een paar ruggies beter!’ Dan denk ik wat een goeie zin en die typ ik dan op. Op de fiets komen er dan wat regels bij. Mijn buurman is een oude noordeling hè en ruggies, dat zijn briefjes van duizend.”

Joep: “Vertel eens over Lenie van de voedselbank, Willem.”

Willem: “We waren bezig met een repetitie van Mannen uit Noord. Toen zat daar een mevrouw, die heeft de hoofdrol gespeeld in de theatervoorstelling Koningin van de voedselbank. Die zei: ‘Je moet een nummer schrijven over de voedselbanken’.  Toen zei ik: ‘Goed dat je dat zegt Lenie, want dat was ik al een hele tijd van plan. Een week later had ik een tekst.”

Willem pakt zijn gitaar en begint te zingen. Joep valt in met zijn kistbas. ‘Oh Amsterdam, wanneer krijg jij weer kloten? Hoeveel langer laten wij dit nog bestaan? Ik denk: Wij zijn al veel te lang te kort geschoten, als ik de rijen voor een voedselbank zie staan.’

Willem: “Als elk zinnig mens zie ik dingen om me heen die niet kloppen. Voor mij is die op tekst zetten een zinnige manier om daar mee om te gaan. En het zo aan een al dan niet geïnteresseerde buitenwereld te vertellen. Ik heb geen favoriete eigen tekst of lievelingsliedje. Een nummer als Nooit meer op de barricade gaat al heel lang met me mee. Het gaat over dat de actiebereidheid van de mens is verdwenen. Voor mij als oude noordeling is dat vreemd. Vroeger namen mensen helemaal niks: als ze het ergens niet mee eens waren, staken ze de koppen bij elkaar en gingen ze samen de straat op. Nu wordt er alleen maar doelloos uit onvrede geblaat op het internet, weet je.”

Een ander nummer van Noorderwind heet Geen haast. “Daarin wandel ik als ouwe lul door de stad en kijk om me heen en dan zie ik  dat iedereen alleen maar druk bezig is met het vergaren van spullen waar een merknaam op moet staan.  Iedereen zit maar op zijn telefoon, met oordopjes in. Dan denk ik ja het leven speelt zich toch echt buiten af. Het gaat over het verlangen naar meer onderling menselijk contact.”

Weer een ander protestliedje van Willem heet De Aardbeitjesblues, dat gaat over voedsel producerende maatschappijen, zoals Monsanto. “Steeds meer kleine boeren belanden in civiele procedures tegen zulke bedrijven en moeten het afleggen tegen het grootkapitaal. Daar kun je heel zwaar over schrijven, maar ik pak het liever wat luchtiger aan. Ik heb daar een Lou Bandy-achtig liedje over gemaakt en dan verdwijnt mijn boosheid.” Willem pakt zijn gitaar  weer op: ‘Buurvrouw was aardbeitjes aan het planten / Zij werd vermanend toegesproken door de wijkagent: / ‘Dat patent rust bij de voedselfabrikanten, / Zodat u met al uw plantjes echt in overtreding bent.’

Lang geleden trad Willem met veel plezier op als zingende cowboy in Ponypark Slagharen. Als gevolg van labiele diabetes is hij al lang arbeidsongeschikt. Joep is met deelpensioen en werkt nog twee dagen per week. Inmiddels treden ze zo’n dertig keer per jaar op in Amsterdam Noord en omstreken. Willem: “Vroeger was het zo dat als iemand protestzanger was en daar ineens ruim van kon leven, hij ineens geen protestzanger meer was, maar wij gaan nog wel even door. Als ik ergens boos over ben, schrijf ik een walsje!”

[biografie]

Willem Teunisse (63) en Joep Vogtschmidt (61) vormen samen het duo Noorderwind. Willem schrijft (protest)liedjes, zingt en speelt kistgitaar. Joep speelt (kist)bas en zingt met Willem mee.

advertentie Regenboog Groep

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in