Prinsjesdag: minima er iets op vooruit… of toch niet?

Op Prinsjesdag, de derde dinsdag in september, presenteert het kabinet zijn begroting voor het komend jaar. De Rijksbegroting 2019 pakt op papier gunstig uit voor mensen met een bescheiden inkomen, vooral als dat uit loon bestaat. Maar bijna alles wordt duurder, van zorg en dagelijkse boodschappen tot de prijs van energie. Zo gaat de energiebelasting omhoog.

Tekst Steven van der Jagt | Beeld Gabriël Kousbroek

Als de goden Rutte III en het volk gunstig gezind zijn, gaat bijna iedereen er op vooruit. De Rijksbegroting 2019 bevat maatregelen die tot een koopkrachtstijging moeten leiden van 1,5 procent, voor 96 procent van de Nederlanders. Zo’n 300.000 Nederlanders profiteren niet, dat zijn vooral mensen met een laag inkomen. Als u pech heeft, zit u daar bij. Bovendien zijn koopkrachtplaatjes op gemiddelde huishoudens berekend, een norm waar nogal wat mensen niet aan voldoen.

De begroting is bovenal een raming, met het nodige wishfull thinking. Op cruciale factoren als de wereldeconomie, de aanstaande Brexit, Trumps handelsoorlogen en – op nationaal niveau – de loonontwikkeling in eigen land heeft het kabinet niet veel invloed. Dat Rutte III op Prinsjesdag toch koopkrachtverbetering durfde te beloven komt vooral door een hogere algemene heffingskorting en arbeidskorting. Voor de lagere inkomens – werkenden én uitkeringsgerechtigden – tikt een hogere algemene heffingskorting het meest aan. Wie een jaarinkomen heeft van €20.000,- en daar €7.000,- belasting over zou moeten betalen, betaalt straks nog maar €4.523,-. Zijn prinsjesdagvoordeel kan oplopen tot €200,- meer dan in 2018. Hoe meer iemand verdient, des te lager het voordeel.

Iets vergelijkbaars geldt voor de arbeidskorting, bedoeld om betaald werk financieel extra aantrekkelijk te maken. Wie een uitkering ontvangt, krijgt deze korting dan ook niet. Ook de arbeidskorting is inkomensafhankelijk. De maximale korting bedraagt in 2019 zo’n €3.400,-, een stijging van €150,- ten opzichte van dit jaar.

Uitkeringsgerechtigden zien sowieso een lagere koopkrachtstijging tegemoet van 0,9 procent. Kinderbijslag en kinderopvangtoeslag gaan wel iets omhoog. Een gezin met twee kinderen op de basisschool krijgt er €150,- per jaar bij.

Alles duurder, vooral energie
Daar staat tegen over dat de lage btw op voeding, cultuur en andere zaken van levensbelang van 6 naar 9 procent gaat. Boodschappen worden duurder, evenals energiekosten, roken, benzine etc.

In 2019 moeten minder mensen aan de kant staan. Om werkgevers en mensen met een arbeidsbeperking tot elkaar te brengen wordt de regelgeving aanzienlijk vereenvoudigd. En omdat mensen toch moeten wonen, wordt er flink bijgebouwd, vooral voor de middeninkomens. Het Rijk mikt op jaarlijks 75.000 woningen erbij. Wie te weinig verdient om te kopen, maar te veel voor een sociale huurwoning houdt het wel een tijdje moeilijk want het duurt even voordat er voldoende betaalbare alternatieven zijn. Scheefhuurders – mensen in een sociale huurwoning die in de loop der tijd meer zijn gaan verdienen – zijn het haasje. Zij kunnen een behoorlijk forsere huurverhoging verwachten, van soms wel €200,- per maand. En dan is er de energietransitie, het gasloos wonen. Het Centraal Planburau (CPB) waarschuwt dat door verhoging van de energiebelasting minima er niet 0,9 procent op vooruit gaan maar 0,2 procent op achteruit.

Zorg
De zorguitgaven stijgen met 7 procent, door hogere lonen, kostprijs en meer zorgvraag. Het kabinet voorziet dan ook een flinke stijging van de zorgpremie. Lichtpuntje is dat DSW, die traditioneel als eerste zorgverzekeraar zijn nieuwe premie bekend maakt, een verhoging van ‘slechts’ €4,50 euro heeft aangekondigd. De zorgtoeslag gaat echter ook omhoog. Alleenstaande minima kunnen jaarlijks tot €94,- extra verwachten, meerpersoonshuishoudens tot €281,-. Het eigen risico blijft €385,-. Voor wie zorg ontvangt via de WMO: er komt een zorgabonnement van €19,- per maand voor alle wmo-zorg. De stapeling van zorgkosten is dan verleden tijd. Voor de eigen bijdrage voor langdurige zorg zal het eigen vermogen minder meetellen en hoeven mensen minder op hun vermogen in te teren.

Prinsjesdag: minima er iets op vooruit… of toch niet?
Op Prinsjesdag, de derde dinsdag in september, presenteert het kabinet zijn begroting voor het komend jaar. De Rijksbegroting 2019 pakt op papier gunstig uit voor mensen met een bescheiden inkomen, vooral als dat uit loon bestaat. Maar bijna alles wordt duurder, van zorg en dagelijkse boodschappen tot de prijs van energie. Zo gaat de energiebelasting omhoog.