Gemeenten niet scheutig met schuldhulp aan zzp’er

Zzp'ers met schuldproblemen kunnen niet altijd bij hun gemeente terecht, hoewel de wet niemand van schuldhulp uitsluit.

0
1999
Zelfstandige (zzp'er) aannemer aan het werk | @ Joop Lahaise
De overheid laat zzp’ers met schulden in de steek. Uit onderzoek door de Volkskrant en De Groene Amsterdammer blijkt dat 24 van de 44 grootste gemeenten geen schuldhulpverlening aan zzp’ers verlenen. Amsterdam laat in reactie weten ondernemers niet uit te sluiten van schuldhulp – ZIE UPDATE ONDERAAN DIT ARTIKEL
Ondernemers kunnen een beroep op de gemeente doen voor schuldhulp. Dat is wettelijk zo geregeld maar diezelfde wet lijkt te veroorzaken dat veel zzp’ers in geldnood geen schuldhulpverlening krijgen. Lang niet alle ondernemers met probleemschulden komen in aanmerking voor de zogeheten BBZ, de ondernemersbijstand. Dat is een lening om het inkomen aan tot aan bijstandsniveau aan te vullen. Veel ondernemers komen, ondanks geldproblemen, boven dat bijstandsniveau uit, bijvoorbeeld dankzij een werkende partner. Wie ook maar enkele euro’s boven het bijstandsniveau zit, komt vaak al niet voor BBZ in aanmerking en ook niet voor gemeentelijke schuldhulp.

Een paar euro teveel verdienen

De Volkskrant geeft het voorbeeld van zzp’er Sjon, die zijn aanvraag geweigerd zag omdat zijn vrouw €4,86 euro per maand te veel verdient. Zij was nota bene een halve dag extra gaan werken vanwege hun schuld aan de Belastingdienst, en verdiende daarom die paar euro’s teveel. Volgens de krant heeft de ondernemer een schuld van inmiddels €120.000,- bij de Belastingdienst, die met boete op boete dreigt als hij snel over de brug komt. Sjon is, zoals veel kleine ondernemers, ooit zzp’er geworden uit noodzaak, na vanwege een reorganisatie te zijn ontslagen bij zijn oude werkgever.
Volgens de krant hebben naar schatting 131.000 kleine ondernemers dermate serieuze schulden dat bedrijfsbeëindiging dreigt. De krant baseert zich op een doorrekening van Zuidweg & Partners, een schuldhulpbureau voor ondernemers. Slechts 1,6 procent krijgt schuldhulp, oftewel zo’n 2.100 ondernemers in 2017.

Mogen gemeenten zelfstandigen helpen?

De Wet Gemeentelijke Schuldhulp (WGS) zit vol tegenstrijdigheden, signaleert de Volkskrant. Enerzijds verbiedt de wet het uitsluiten van groepen zoals zzp’ers voor schuldhulp, maar in de toelichting op de wet staat juist dat schuldhulpverlening niet toegankelijk is voor zelfstandigen, zo concludeert de krant. ‘De regering is van mening dat gemeentelijke schuldhulpverlening niet toegankelijk kan zijn voor zelfstandigen met een nog functionerende onderneming’, aldus de memorie van toelichting.
Toch staat in diezelfde toelichting ook: ‘In de praktijk blijken er gemeenten te zijn die zelfstandigen met een functionerende onderneming onder voorwaarden toelaten tot de gemeentelijke schuldhulpverlening. Op basis van dit wetsvoorstel blijft dat, indien een gemeente dit wenst, mogelijk.’ De bal ligt dus bij de gemeenten.

Hulp voor zzp’ers in geldnood

AMSTERDAM – Er zijn wel voorzieningen voor zzp’ers die financieel klem komen te zitten, maar de schaamte is groot. In stadsdeel Zuid wordt onderzocht hoe zzp’ers het beste worden bereikt én geholpen, bijvoorbeeld door te stimuleren dat ze elkaar vaker opzoeken en ondersteunen.

door Arnoud van Soest

Ongeveer een tiende van de zzp’ers (zelfstandigen zonder personeel) in Amsterdam kan niet goed rondkomen. In stadsdeel Zuid zouden er zo’n duizend ondernemers ernstige financiële zorgen hebben. Het stadsdeel liet de afgelopen maanden een onderzoek doen om erachter te komen hoe deze zzp’ers het beste geholpen kunnen worden.

Marlou Emmen houdt zich voor stadsdeel Zuid met armoede en schuldhulp bezig. Ze constateert dat er vanuit de gemeente weliswaar een heleboel voorzieningen zijn voor Amsterdammers met financiële problemen maar dat vooral ondernemers daar slecht gebruik van maken. Ze hoopt dat zzp’ers zich gaan organiseren, zodat de gemeente een aanspreekpunt krijgt. Zo kan de gemeente toetsen welke regelingen wel en welke niet werken.

Dat is ook een van de aanbevelingen die de deelnemers aan het onderzoek hebben genoemd, zo vertelt Nies Medema, die het onderzoek begeleidt. Ze constateert dat de sociale dienst diverse regelingen voor ondernemers heeft, maar hen niet goed weet te bereiken. “Wij stellen voor om gebruik te maken van groepen zzp’ers die zich al hebben verenigd. Er zijn verspreid over de stad diverse werkplekken, koffie-bijeenkomsten en trainingen voor zzp’ers. “Met zulke initiatieven kun je samen leren wat het beste werkt en hoe je zzp’ers kunt versterken. En dat samen met kennisinstellingen, ondernemers en overheden.”

Zzp’er Judith, die buurtinitiatieven helpt, denkt dat de sociale dienst meer de boer op moet als ze zzp’ers met financiële zorgen wil bereiken. Als voorbeeld noemt ook zij plekken waar ondernemers een werkruimte delen. “Het lijkt me goed als consulenten van de sociale dienst zzp’ers opzoeken en niet achter hun bureau blijven zitten. Laat ondernemers merken dat ze er niet alleen voor staan wanneer ze financiële problemen hebben en dat ze niet moeten wachten tot het water hen aan de lippen staat.”

Joris Baas, die door de gemeente werd ingehuurd om de armoede onder zzp’ers te onderzoeken, gelooft heilig in onderling contact. Hij merkte dat arme zzp’ers vaak een klein netwerk hebben en geïsoleerd leven. Net als Medema benadrukt hij het belang van netwerken, waar ondernemers elkaar tips kunnen geven en eventueel aan opdrachten kunnen helpen.

Voor het onderzoek in Zuid werden zo’n veertig gesprekken gevoerd met ZZP’ers en mensen die met hen te maken hebben zoals ondernemerscoaches. Dat leverde een waaier aan problemen op zoals financiële zorgen, onvoldoende ondernemersvaardigheden en schaamte om voor hulp bij de gemeente aan te kloppen.

Er volgden discussies en uiteindelijk aanbevelingen. Een van die aanbevelingen is het oprichten van een fietsende brigade, die in Zuid inmiddels al van start is gegaan. De brigade bestaat uit ervaren zzp’ers die andere eenpitters op weg helpt. Nies Medema geeft een voorbeeld: “Cindi uit Brazilië helpt Braziliaanse ondernemers, maar niet iedereen verdient genoeg om haar te kunnen betalen. Ze zei: ‘als ik een goedkope werkruimte kan krijgen, heb ik minder kosten en kan ik meer mensen helpen. Vervolgens hebben we haar met het stadsdeel in contact gebracht. Dat gaat kijken of ze een goedkope werkplek voor haar hebben.”

Medema heeft in de hele stad veel contacten met zzp’ers. Samen met twaalf andere ondernemers werkt ze aan een stedelijk voorstel om zelfstandstige ondernemers te ondersteunen. “De gemeente werkt met instanties die zzp’ers coachen, maar ik denk dat ondernemers liever eerst met andere ondernemers praten als hun bedrijfje niet zo goed gaat. De gang naar de sociale dienst ligt een stuk moeilijker. Dat voelt als falen, met alle schaamte van dien. Zzp’ers die andere zzp’ers helpen lijkt ons een goed idee.”

De werkgroep wil ook in kaart brengen welke initiatieven, zoals een open koffieochtend, goed draaien, zodat andere stadsdelen er van kunnen leren. “Je hoeft niet alles opnieuw te verzinnen, want er gebeurt al zoveel.”

Nies Medema is te bereiken via www.jongesla.org

UPDATE: Amsterdam sluit ondernemers niet uit

De gemeente Amsterdam, zo antwoordt een woordvoerder op vragen van MUG Magazine, verleent schuldhulpverlening aan zelfstandig ondernemers en ex-ondernemers, waaronder zzp’ers. “Het verstrekken van een lening op grond van het Besluit bijstandverlening zelfstandigen kan een onderdeel daarvan zijn, maar ondersteuning van inwoners met schulden houdt meer in dan het verstrekken van een lening. De gemeente Amsterdam bepaalt samen met de zelfstandig ondernemer de noodzaak van de schuldhulpverlening en schakelt zo nodig een gespecialiseerd bureau in.” De gemeente adviseert zzp‘ers en andere zelfstandigen met een laag inkomen of schulden zo vroeg mogelijk contact op te nemen met de gemeente. “Hoe eerder aan de bel getrokken, hoe beter en de sneller oplossing.”

Partnerinkomen

Wordt schuldhulp geweigerd vanwege een te hoog partnerinkomen? “Nee, het inkomen van de partner is voor de gemeente Amsterdam geen reden om het recht op schuldhulpverlening te weigeren”, aldus de woordvoerder. “Een hoog inkomen van de partner kan wel als gevolg hebben dat er geen lening vanuit het Besluit Bijstandverlening Zelfstandigen (BBZ oftewel ‘ondernemersbijstand’, red.) kan worden verstrekt, dat is wettelijk zo geregeld. Er moet dan naar een andere oplossing worden gekeken.”

Ruime interpretatie van de wet

Dus Amsterdam sluit ondernemers niet uit, op grond van de WGS en de toelichting op deze wet? De woordvoerder: “Vanuit de Wet Gemeentelijke Schuldhulpverlening (WGS) is de gemeente verantwoordelijk voor de schuldhulpverlening aan de inwoners van zijn gemeente. Dat betekent voor de gemeente Amsterdam dat iedere inwoner van de gemeente een beroep kan doen op schuldhulpverlening als dat noodzakelijk is, ook zelfstandig ondernemers. In het gemeentelijk beleid is daarom ook expliciet neergelegd dat zelfstandig ondernemers een beroep kunnen doen op schuldhulpverlening. Voorwaarde is wel dat de schulden zich voordoen in de persoonlijke sfeer.”

 

 

 

advertentie Regenboog Groep

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in